Urząd Gminy Stromiec > Prezentacja Gminy > - Historia gminy i osady > Gmina Stromiec w latach 1934-1939

W 1933 roku dokonano wielu zmian w funkcjonowaniu gmin wiejskich w Polsce. Według nowej ustawy gminnej  zniesiono Zebranie Gminne, czyli zgromadzenie ogółu gospodarzy z terenu gminy. Uprawnienia zniesionego organu przekazano Radzie Gminnej. Namiastką zniesionego Zebrania Gminnego było Zebranie Gromadzkie. Wprowadzono, bowiem podział gmin na gromady wiejskie, które obejmowały jedną lub kilka wsi. Zebranie Gromadzkie zbierało się pod przewodnictwem sołtysa lub jego zastępcy (podsołtysa). Zebranie Gromadzkie uchwalało uchwały dotyczące danej gromady, wybierało sołtysa i jego zastępcę. Wybierało też radnych gromadzkich w liczbie od 12 do 30. Organem wykonawczym gromady był sołtys oraz jego zastępca. Rada Gminy miała obecnie mniejsze uprawienia. Wyboru radnych dokonywało kolegium złożone z delegatów rad gromadzkich, sołtysów i podsołtysów wszystkich gromad. Istniał cenzus wieku przy prawie wyborczym czynnym 25 lat (wcześniej 21) i w prawie wyborczym biernym wynoszącym 30 lat (wcześniej 25).

Wprowadzono dokładnie linię podziału między uprawnieniami władzy uchwałodawczej i wykonawczej. W gminach do 5 000 mieszkańców radnych było 12. Kadencja radnych wynosiła 5 lat. Warto wspomnieć, że w czasach II RP mandat radnego nie wiązał się z żadnym wynagrodzeniem. W nowym ustroju utworzono nieznany wcześniej organ- zarząd gminy. Przejął on część uprawień dawnej Rady Gminy. Zarząd gminy funkcjonował na czele z wójtem i podwójcim. W skład zarządu wchodziło też dwóch lub trzech ławników. Właśnie zarząd gminy na co dzień sprawował władzę w gminie. Zarząd gminy przygotowywał projekt budżetu, regulaminy, instrukcje urzędu, decydował o wydatkach. Kadencja członków zarządu wynosiła 5 lat. Wójta oraz członków zarządu wybierała Rada Gminy w głosowaniu tajnym. Nowa ustawa o samorządzie gminnym stworzyła bardziej rozbudowany aparat urzędniczy- urząd gminy. Poprzednio urząd składał się z kilku osób, sekretarza oraz dwóch- trzech pomocników. Teraz stworzono rozbudowany urząd podzielony na referaty. Na czele urzędu gminy stał sekretarz. Jako jedyny musiał mieć on odpowiednie kwalifikacje. Mianował go i zwalniał starosta powiatowy. Sekretarz protokołował posiedzenia Rady Gminy i miał głos doradczy na Radzie. Sekretarz był kierownikiem urzędu gminy, w którym powołano referaty: ogólno -organizacyjny, finansowo -budżetowy, gospodarki komunalnej, administracyjny (zajmujący się sprawami zleconymi przez administrację rządową). Wójt był zwierzchnikiem całej gminy i aparatu urzędniczego. Miał prawa reprezentowania gminy i podpisywania umów w jej imieniu. Dokumenty, w których były zobowiązania finansowe gminy należało opatrzyć podpisem jeszcze jednego członka zarządu gminy. Wójt był także reprezentantem administracji rządowej w terenie, wykonywał także zadania zlecone przez rząd. Wójt, jako organ rządowy działał jednoosobowo i pod osobistą odpowiedzialnością. Nadzór nad jego działalnością sprawował starosta. Starosta miał prawo zwolnić wójta lub rozwiązać Radę Gminy w przypadkach łamania prawa. Powyższe rozwiązania prawne weszły w życie od początku 1934 roku. Niestety nie zachowały się akta gminy Stromiec z lat trzydziestych XX wieku.

Wróć