Spółki wodne oraz związki wałowe są formami organizacyjnymi, zrzeszają osoby fizyczne lub prawne i mają na celu zaspokajanie wskazanych ustawą potrzeb w dziedzinie gospodarowania wodami. Są tworzone i działają w oparciu ustawę z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012r. poz. 145 ze zm.)

Spółki wodne mogą być tworzone w szczególności do wykonywania, utrzymywania oraz eksploatacji urządzeń służących do:

1. melioracji wodnych oraz prowadzenia racjonalnej gospodarki na terenach zmeliorowanych

2. ochrony przed powodzią;

3. utrzymywania wód;

4. zapewnienia wody dla ludności, w tym uzdatniania i dostarczania wody;

5. wykorzystywania wody do celów przeciwpożarowych;

6. ochrony wód przed zanieczyszczeniem, w tym odprowadzania i oczyszczania ścieków;

 

 Spółki wodne, zapewniając zaspokojenie potrzeb zrzeszonych w nich osób w dziedzinie gospodarowania wodami, mogą podejmować prowadzenie działalności umożliwiającej osiągnięcie zysku netto. Osiągnięty zysk netto przeznacza się wyłącznie na cele statutowe spółki wodnej.

 

Spółki wodne mogą korzystać z pomocy finansowej państwa udzielonej w formie dotacji podmiotowych z budżetu państwa przeznaczonej na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizacji zadań związanych z utrzymaniem wód i urządzeń wodnych, w wyłączeniem zadań, na realizację których została udzielona inna dotacja.

Spółki wodne mogą korzystać również z pomocy finansowej z budżetu jednostek samorządu terytorialnego na bieżące utrzymanie wód i urządzeń wodnych oraz na finansowania lub do finansowanie realizację inwestycji.

Spółka może być utworzona dla potrzeb jednej lub kilku wsi, albo całej gminy.

Spółki wodne mogą łączyć się w związki spółek wodnych, do których stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące spółek wodnych, z tym że prawa i obowiązki przysługujące wobec spółek wodnych staroście, w stosunku do związków spółek wodnych wykonuje marszałek województwa.

1. Tworzenie spółki wodnej

Utworzenie spółki wodnej następuje w drodze porozumienia co najmniej 3 osób fizycznych lub prawnych, zawartego w formie pisemnej.

Do utworzenia spółki wodnej wymagane jest:

1) uchwalenie statutu spółki przez osoby zainteresowane utworzeniem spółki,

2) dokonanie wyboru organów spółki

2. Statut

Osoby zainteresowane utworzeniem spółki wodnej opracowują statut, zgodnie wymaganiami określonymi w art. 166 Prawa wodnego ( wzór statutu w załączeniu)

Statut spółki wodnej określa w szczególności:

1) nazwę i siedzibę spółki oraz teren jej działalności;

2) cel spółki oraz sposób i środki służące do osiągnięcia tego celu;

3) zasady ustalania wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki, adekwatnych do celów spółki;

3a) zasady ustalania należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w przypadku prowadzenia działalności, o której mowa w art. 164 ust. 2;

4) prawa i obowiązki członków spółki;

5) ograniczenia praw członków dotyczące ich gruntów i obiektów niezbędnych do wykonywania zadań spółki;

6) warunki przyjmowania nowych członków oraz wykluczania członków ze spółki;

7) warunki następstwa prawnego członków spółki;

8) organy spółki, ich skład, zasady powoływania i odwoływania oraz zakres działania;

9) zasady nawiązywania stosunku pracy w ramach spółki;

10) przypadki wymagające zwołania walnego zgromadzenia;

11) czas trwania spółki oraz sposób jej rozwiązania lub likwidacji;

12) warunki zaciągania zobowiązań i udzielania pełnomocnictw do reprezentowania spółki;

13) przeznaczenie mienia pozostałego po rozwiązaniu lub likwidacji spółki.

 

Do statutu dołącza się wykaz członków spółki, zawierający ich oznaczenie, wskazanie ich siedzib i adresów.

Statut spółki wodnej podlega zatwierdzeniu przez Starostę właściwego miejscowo dla siedziby spółki wodnej

Spółka wodna nabywa osobowość prawną z chwilą uprawomocnienia się decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu.

3. Organy spółki wodnej

Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz.U. z 2012r. , poz. 145 ze zm.):

Organami spółki wodnej są:

1) walne zgromadzenie;

2) zarząd;

3) komisja rewizyjna, o ile spółka liczy więcej niż dziesięciu członków.

Do walnego zgromadzenia należy:

1) uchwalanie planu prac spółki wodnej oraz jej budżetu, w którym można upoważnić zarząd do zaciągania pożyczek lub kredytów, w imieniu spółki, do ustalonej wysokości;

2) uchwalania wysokości składek i innych świadczeń na rzecz spółki;

2a) ustalanie wysokości należności za dostarczanie wody oraz odprowadzanie i oczyszczanie ścieków, w przypadku prowadzenia działalności, o której mowa w art. 164 ust. 2;

3) wybór oraz odwołanie członków zarządu i członków komisji rewizyjnej;

4) rozpatrywanie i zatwierdzanie rocznych sprawozdań oraz udzielanie zarządowi absolutorium;

5) podejmowanie uchwał w sprawie nabycia nieruchomości albo zbycia lub obciążenia nieruchomości spółki wodnej;

6) uchwalanie zmian statutu spółki wodnej;

7) podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia spółki wodnej do związku spółek wodnych;

8) podejmowanie uchwał w sprawie połączenia spółki wodnej z inną spółką wodną albo podziału spółki wodnej na dwie lub więcej spółek;

9) podjęcie uchwały w sprawie rozwiązania spółki wodnej oraz powołania likwidatorów;

10) zatwierdzanie ostatecznych rachunków i sprawozdań likwidatora spółki wodnej;

11) podejmowanie uchwał w sprawach przedstawionych przez zarząd lub komisję rewizyjną.

 

Nieudzielenie absolutorium zarządowi spółki wodnej jest równoznaczne z odwołaniem zarządu.

Walne zgromadzenie jest zwoływane przez zarząd co najmniej raz w roku.

Zarząd spółki wodnej wykonuje uchwały walnego zgromadzenia, kieruje działalnością spółki, zarządza jej majątkiem, prowadzi gospodarkę finansową i reprezentuje ją na zewnątrz.

Zarząd może być jednoosobowy lub wieloosobowy; liczbę członków zarządu określa statut spółki.

Zarząd wybierany jest na 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej.

Do właściwości zarządu należą sprawy niezastrzeżone dla innych organów spółki.

Zarząd spółki wodnej ma prawo obciążania członków spółki kosztami świadczeń lub prac niewykonanych w terminie.

Komisja rewizyjna kontroluje działalność spółki wodnej.

Komisja rewizyjna jest obowiązana do przeprowadzenia kontroli gospodarki finansowej spółki wodnej co najmniej raz w roku, przed walnym zgromadzeniem, i przedstawienia wyników tej kontroli walnemu zgromadzeniu w formie sprawozdania.

Komisja rewizyjna składa się co najmniej z 3 członków; liczbę członków komisji rewizyjnej określa statut spółki wodnej.

Komisja rewizyjna wybierana jest na okres 5 lat, jeżeli statut spółki wodnej nie stanowi inaczej.

Członek komisji rewizyjnej nie może wchodzić w skład zarządu.

4. Wpis do katastru wodnego

Zarząd spółki wodnej zgłasza utworzenie spółki w celu wpisania do katastru wodnego (prowadzonego przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Warszawie), w terminie 30 dni od dnia nabycia przez spółkę osobowości prawnej.

Wpis spółki wodnej do katastru wodnego obejmuje:

1) nazwę, siedzibę, adres i przedmiot działania spółki;

2) imiona i nazwiska członków zarządu oraz sposób reprezentowania spółki;

3) czas trwania spółki;

4) dane dotyczące decyzji starosty o zatwierdzeniu statutu.

Wszystkie zmiany danych , których mowa wyżej, zarząd niezwłocznie zgłasza do katastru wodnego.

Wypis z katastru wodnego stanowi dokument potwierdzający osobowość prawna spółki.

5. Czynności do wykonania przezZarządu spółki wodnej

- zgłoszenie do Urzędu Statystycznego celem nadania numeru REGON,

- zgłoszenie do Urzędu Skarbowego celem nadania numeru NIP,

- założenie konta bankowego,

- wyrobienie odpowiednich pieczęci,

- mapa obszaru działalności Spółki Wodnej z zaznaczonymi urządzeniami i budowlami melioracji wodnych szczegółowych (ze WZMiUW).

- wykaz urządzeń i budowli melioracji szczegółowych (z Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych).

6.Inne zasady dotyczące działalności spółki wodnej

Spółka wodna odpowiada za swoje zobowiązania całym majątkiem. Członek spółki wodnej nie odpowiada za zobowiązania spółki.

Członek spółki wodnej jest obowiązany do wnoszenia składek i ponoszenia na jej rzecz innych określonych w statucie świadczeń, niezbędnych do wykonywania statutowych zadań spółki.

Wysokość składek i innych świadczeń na rzecz spółki wodnej powinna być proporcjonalna do korzyści odnoszonych przez członków spółki, w związku z działalnością spółki.

Jeżeli uchwalone przez spółkę wodną, zajmującą się utrzymaniem urządzeń melioracji wodnych szczegółowych, składki i inne świadczenia nie wystarczają na wykonanie przewidzianych na dany rok zadań statutowych, starosta może organom spółki zwrócić uwagę na konieczność podwyższenia wysokości tych składek lub innych świadczeń.

W przypadku osiągnięcia zysku netto może być on przeznaczony wyłącznie na cele statutowe.

Do egzekucji składek i świadczeń, na rzecz spółki wodnej stosuje się odpowiednio przepisy
o egzekucji należności podatkowych.

Jeżeli osoby, które nie są członkami spółki wodnej, odnoszą korzyści z urządzeń spółki lub przyczyniają się do zanieczyszczania wody, dla której ochrony spółka została utworzona, obowiązane są do ponoszenia świadczeń na rzecz spółki. Wysokość i rodzaj w/w świadczeń, ustala w drodze decyzji starosta, na wniosek spółki.

Spółka wodna może być rozwiązana uchwałą walnego zgromadzenia.

Nadzór i kontrolę nad działalnością spółek wodnych sprawuje starosta.

Opracowała :

M. Brzezińska